مقایسه اثر داروهای ضد کوکسیدیال کیم کوکسید، فارم کوکسید با آمپرولیوم و موننزین بر روی انگل آیمریا تنلا در شرایط آزمایشگاهی

مقدمه: بیماری کوکسیدیوز یکی از پر هزینه ترین بیماری ها در جهان است که توسط انگلی از گروه تک یاخته ها از جنس آیمریا ایجاد می شود. این بیماری بیشتر حیوانات اهلی به ویژه پرندگانی مثل بوقلمون، اردک و جوجه ها و پستاندارانی مانند گوسفند، گاو و خوک را مبتلا می کند. مواد و روش ها: در این بررسی اثر دو داروی کیم کوکسید و فارم کوکسید علیه بیماری کوکسیدیوز روده ی کور با دو داروی دیگر به نام های آمپرلیوم و موننزین روی جوجه های گوشتی آزمایش شد. در این آزمایش چهار گروه 20 قطعه ای برای هر چهار دارو فراهم شد. دو گروه 20 قطعه ای نیز به عنوان شاهد(یک گروه مبتلا و درمان نشده و گروه دیگر سالم و بدون مصرف هیچ نوع دارو) آماده شد. خورانیدن دارو به جوجه ها دو روز قبل از مبتلا نمودن به بیماری تا ده روز بعد از ابتلا انجام گرفت. بقیه عمر، جوجه ها از تغذیه ساده و معمولی استفاده کردند. جوجه ها به طور اختیاری در سن چهارده روزگی با خورانیدن تعداد 105 اووسیت از آیمریا تنلا به عفونت مبتلا شدند. تعداد جوجه ها برای محاسبه آماری استاندارد 25 جوجه یعنی n= 25 تعیین گردید. ولی تا 20 جوجه به طور حداقل انتخاب گردید. دوز مصرفی داروی ضد کوکسیدیال که به جوجه ها خورانیده شد برای موننزین 100 «پی پی ام» و برای بقیه داروها 125 «پی پی ام» بود. دفع اووسیست ها در یک گرم مدفوع با آزمایش «مک ماستر» کنترل شد و نتایج با آنالیز وار یانس(مغایرت تحلیلی) و مقایسه تناسب مضاعف محاسبه شد. یافته های پژوهش: بعد از درمان، هیچ کدام از گروه های دریافت کننده داروی ضد کوکسیدیال، علائم بالینی کوکسیدیوز روده ی کور را نشان ندادند که دال بر درمان کامل آن ها بوده است. ضمناً توانایی ادامه زندگی تمام گروه ها، به جز گروه شاهد، صد در صد بوده است. از بین گروه های درمان شده با چهار داروی ضد کوکسیدیال تحت آزمایش و گروه های شاهد در سن چهل و دو روزگی جوجه ها، تفاوتی در وزن بدن مشاهده نشد. فقط در یکی از گروهای شاهد یعنی گروه مبتلا و درمان نشده، 20 درصد تلفات مشاهده گردید. هر دو داروی فارم کوکسید و کیم کوکسید اثرات ضد کوکسیدیوزیس روده ای قابل توجهی داشتند. بحث و نتیجه گیری: آمپرولیوم دارویی کوکسیدیوستاتیک است و با طیف وسیعی علیه کوکسیدیا عمل می کند. آمپرولیوم علیه آیمریا تنلا و آیمریا برونتی بسیار موثر است. اما علیه دیگر گونه های ایمریا این توانایی را ندارد. به دلیل کم خونی هایی که این بیماری انگلی در جوجه ها ایجاد می کند بایستی به مسئله وزن نیز توجه داشت، زیرا هر نوع خون ریزی در دستگاه گوارش اثر منفی روی ارگانیسم دارد. موننزین نوعی کوکسیدسید است که، به طور کلی، برای پیش گیری از بیماری کوکسیدیوز در جوجه های نژاد برویلر استفاده شده است. موننزین از بیماری زایی دیگر ایمریا ها خوب پیش گیری می کند. در گروه های درمان شده با کیم کوکسید و فارم کوکسید هیچ گونه دفع اووسیستی مشاهده نگردید، که این نکته احتمالاٌ نشان دهنده ی اختلال و توقف در ادامه ی چرخه ی زندگی انگل بوده است. با شناسایی مکانیسم اثر درمانی سریع داروهای کیم کوکسید و فارم کوکسید علیه بیماری کوکسیدیوز روده کور می توان گام های مثبتی در جهت مبارزه با این بیماری سرکوبگر سیستم ایمنی و کشنده در صنعت طیور اتخاذ نمود.